نور آبی یا بلولایت Blue Light چیست؟

نور مرئی دارای امواج الکترومغناطیسی با طول موج ۳۸۰ الی ۷۵۰ نانومتر می باشد و از هفت رنگ اصلی تشکیل شده است. این امواج که دارای انرژی هستند بر اساس طول موج و قدرت دسته بندی می شوند یعنی هرچه طول موج کوتاه تر باشد انرژی آن بیشتر می شود و هر چه طول موج بلندتر باشد انرژی آن ها کم تر می شود.
در این میان نور آبی با طول موج ۴۵۰ الی ۴۹۵ نانومتر دارای کوتاه ترین طول موج و بیشترین انرژی است. این نور از نمایشگر دستگاه های الکترونیکی، لامپ های LED و فلوروسنت (لامپ های کم مصرف پیچی) تولید می شود و می تواند الگوی خواب و چرخه شبانه روزی بدن را مختل کند و موجب انواع بیماری های جسمانی و روانی شود. همچنین تحقیقات نشان داده که اگر چشم مدت زمان زیادی در معرض بلولایت (Blue Light) قرار گیرد آسیب های جدی به آن وارد می شود.

منابع犀利士
تولید کننده نور آبی یا بلولایت

می توان گفت بلولایت یا نور آبی در همه جا وجود دارد. خورشید مهمترین منبع تولید کننده نور آبی طبیعی است اما به غیر از خورشید منابع غیر طبیعی دیگری هم وجود دارند که بلولایت تولید می کنند. از جمله این منابع غیر طبیعی می توان به نور آبی تلویزیون ها، نمایشگر کامپیوترها، لپ تاپ ها، گوشی موبایل، تبلت، لامپ های فلورسنت (لامپ های کم مصرف) و لامپ های LED اشاره کرد.

در حالت طبیعی بدن از نور آبی طبیعی که از خورشید ساطع می شود استفاده کرده و چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند. این نور در هوشیاری و سلامت جسم و روان نیز تاثیر مثبت دارد. اما منابع مصنوعی نور آبی، زمان بندی خورشید و حتی جنس و نوع انرژی آن را ندارد و ویژگی های دیگری دارند که باعث آسیب رساندن به فرد می شوند. یکی از این ویژگی ها چشمک زدن سریع آن ها است. این چشمک زدن علت اصلی خستگی چشم، سردرد، خستگی ذهنی و فیزیکی است که به خاطر استفاده طولانی مدت از این وسایل به وجود می آید. چشم انسان قادر نیست به طور طبیعی از خود در برابر این اشعه ها محافظت کند؛ این در حالی است که ما هر روز چشمان خود را در معرض این اشعه ها قرار می دهیم.

خطرات نور آبی مصنوعی بر سلامتی

نور آبی طبیعی که از نور خورشید ساطع می شود برای بدن بسیار مفید و ضروری است. بلولایتی که در طول روز از خورشید دریافت می کنیم باعث می شود در طول روز هوشیار و سرحال باشیم و احساس خواب آلودگی نداشته باشیم. این در حالی است که تشعشع مصنوعی نور آبی برای سلامتی بسیار مضر است و می تواند تولید ملاتونین، (هورمونی که خواب و ریتم کاردینال بدن را تنظیم می‌کند) را کاهش دهد. تحقیقات نشان داده است که کاهش سطح ملاتونین در بدن در دراز مدت می تواند باعث بروز بیماری هایی مثل چاقی، دیابت و سرطان شود.
چشم انسان ساختار پیچیده ای دارد و می تواند تا ۹۹ درصد اشعه UV یا فرابنفش را خنثی کند اما نمی تواند نور آبی را مانند اشعه UV فیلتر کند به همین دلیل نور آبی به شبکیه می رسد. قرار گرفتن بیش از حد چشم در معرض نور آبی به سلول های حساس به نور آبی در شبکیه آسی…

بلولایت یا نور آبی عامل بی خوابی شبانه

صفحه نمایش دستگاه های الکترونیکی مثل کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی هوشمند و غیره به دلیل نور آبی که از خود ساطع می کنند می توانند باعث بی خوابی شبانه شوند. با تاریک شدن هوا هورمونی به نام ملاتونین در بدن ترشح می شود که سیستم خواب را تنظیم می کند. به طور طبیعی با تاریک شدن هوا این هورمون در بدن آزاد می شود تا خوابمان ببرد و با روشن شدن هوا ترشح این هورمون در بدن کم می شود تا از خواب بیدار شویم. در طول روز این هورمون در بدن ترشح نمی شود تا بتوانیم تمرکز کنیم. در واقع این هورمون خواب شبانه را تنظیم می کند و اگر این هورمون ترشح نشود اصلا خوابمان نمی برد. به این ترتیب نور آبی از ترشح هورمون ملاتونین جلوگیری می کند.

روش های کم کردن نور آبی ناشی از دستگاه های الکترونیکی

راه کارهای بسیار ساده و راحتی برای کم کردن خطرات نور آبی یا بلولایت وجود دارد که با رعایت کردن آن ها مشکلی برا ی شما به وجود نخواهد آمد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
نور صفحه نمایش گوشی یا کامپیوتر را در حد امکان کم کنید: بعد از تاریک شدن هوا از گوشی و کامپیوتر استفاده نکنید؛ ولی اگر مجبور هستید که بعد از تاریکی هوا از گوشی یا کامپیوتر استفاده کنید نور آن را تا حد امکان کم کنید تا کم تر در معرض نور آبی یا بلولایت Blue Light قرار بگیرید.
حذف نور آبی از نمایشگر با استفاده از برنامه های فیلتر Blue Light: یکی از راه حل های خوب برای پیشگیری خطرات نور آبی استفاده از نرم افزار های فیلتر کننده نور آبی نمایشگر است. این نرم افزارها نمایشگر گوشی را فیلتر می کنند تا کمتر در معرض نور آبی قرار گیرید. یکی از این نرم افزارها که برای ویندوز طراحی شده F.lux است. این برنامه قادر است نور شب و روز را تشخیص دهد و متناسب با آن نور صفحه نمایش را تنظیم کند.
نرم افزار دیگری که کاربران اندرویدی می توانند از آن برای فیلتر کردن نور آبی صفحه نمایش استفاده کنند برنامه Blue Light Filter می باشد. این برنامه نور شب و روز را تشخیص نمی دهد و شما باید بعد از تاریک شدن هوا به صورت دستی این برنامه را فعال کنید. استفاده از عینک های ضد بلولایت: عینک های ضد بلولایت، نور آبی را فیلتر می کنند. شیشه این عینک ها که ضد اشعه بلولایت است اجازه نمی دهد تا نور آبی به چشم برسد. بنابراین عینک های بلولایت بهترین گزینه است تا چشمان خود را در مقابل بلولایت محافظت کنید.
با توجه به مطالب گفته شده باید خطرات ناشی از نور آبی که از نمایشگر دستگاه های الکترونیکی و لامپ ها ساطع می شود را جدی گرفت و کم تر در معرض این نور قرار گرفت.

فواید نور آبی

مطالعات انجام شده توسط آنا الکوزی پژوهشگر دانشکده روانشناسی دانشگاه آریزونا نشان داده است، نور آبی با تاثیر بر روی قشر مغز، سطح هوشیاری، زمان واکنش و حتی خُلق فرد را بهبود می‌دهد. اگر شخصی نیم ساعت در معرض نور آبی قرار بگیرد، اثرش تا چهل دقیقه بعد از آن پابرجا خواهد بود. بنابراین می‌توانیم به منظور افزایش هوشیاری قبل از مصاحبه‌های شغلی یا انجام دادن کارهایی با دقت و سرعت بالا از آن استفاده کنیم. به همین دلیل، اخیراً نور آبی در موقعیتهایی که نور خورشید به طور طبیعی وجود ندارد مانند ایستگاههای فضایی و حتی کابین خلبان به کار برده می شود.

مضرات نور آبی

قرار گرفتن در معرض نور بعد ازغروب آفتاب، ساعت بیولوژیک بدن را در وضعیت بدی قرار می‌دهد. نور شبانه ترشح ملاتونین (هورمونی که ریتم شبانه روزی تحت تاثیر آن است)در مغز را سرکوب می کند و در این بین نور آبی با انرژی بالای خود، ملاتونین را با قدرت بیشتری سرکوب می‌کند، و چرخه خواب را تا دو ساعت به تاخیر می اندازد. هر چند به طور دقیق مشخص نیست ولی مشاهدات تجربی محققان دانشگاه هاروارد نشان داد که، کاهش سطح ملاتونین در دراز مدت در ابتلاء به بیماریهایی نظیر چاقی، دیابت، سرطان در ارتباط است. لذا کارگرانی که در شیف شب کار می کنند و در معرض نور هستند، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلاء به این بیماریها هستند. از طرفی چون عدسی و قرنیه چشم انسان تمام نور آبی را عبور می‌دهد و به شبکیه چشم می‌رساند، خطر ابتلاء به بیماریهای چشم نظیر، تخریب لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا و خستگی دیجیتالی چشم، وجود دارد.

This post is also available in: English